Onze derde reeks RAWreports bracht ons bij enkele Belgische en Nederlandse muzikanten.
Doel was te polsen naar hun favoriete instrument, hun verhaal te brengen gecombineerd met één of meerdere portretfoto's. Onze verlaggevers en fotografen kwamen terug met een aantal erg leuke en/of verrassende portretten.
Het oude Keltfestterrein in de Biesbosch houdt hele mooie herinneringen aan een fantastisch festival. Het is bekend terrein en een mooi stukje natuur. Het is dan ook daarom dat Lies Sommer en ik daar afgesproken hebben voor dit interview.
Hoe speciaal deze locatie is, wordt bevestigd als we tijdens en voor het interview omringd worden door grote libellen, bijen, vlinders, een mega hoornaar en een heel lief egeltje dat helaas camera schuw was.
Zittend in de schaduw op een bankje begin ik met de vraag: “Vertel eens iets over jezelf?”
“Ik ben Lies, ik ben moeder en muzikant. Eigenlijk ben ik altijd wel muzikant geweest. Ik kan me eigenlijk niet voorstellen iets anders dan fulltime muzikant te zijn.” Lies speelt in drie zeer succesvolle bands binnen de folk-scene. Datura, Kelten zonder Grenzen en Ball Noir.
“Normaal gesproken heb ik bijna geen vrij weekend. Helaas is het dit jaar allemaal anders,” zucht ze. “Door corona zijn alle optredens gecanceld.”
Corona heeft een grote impact op Lies haar leven. “Naast dat het emotioneel echt wel zwaar is ik ben in één klap al mijn inkomen kwijt. Alle shows zijn gecanceld en ik zie het ook nog niet zomaar terugkomen. Ook de venues en festivals hebben het nu heel erg zwaar; ik ben bang dat er straks veel minder zijn. Het gaat echt slecht met de culturele sector en de waarde ervan wordt zwaar onderschat.”
Lies is gelukkig niet alleen maar negatief over deze periode.
“We focussen op de dingen die op het pad komen. Ik heb een grote tuin met een klein podium. Daar houden we elke week een livestream. Ik ben ook meer gaan lesgeven, ik heb nu de tijd om nieuwe leerlingen aan te nemen.”
Als ik vraag over hoe ze de muziek ingerold is, vertelt Lies: “Muziek er is wel een beetje met de paplepel ingegoten. Ik groeide op, op een schip, daar was geen luxe van vele tv-zenders en internetkabel. Daardoor ben ik vooral opgegroeid met de muziek die door mijn ouders werd gespeeld.” Lies’ moeder speelde viola de gamba in een renaissance ensemble, dus renaissance muziek was eigenlijk het meest bekend voor Lies. Dit merk je als je met haar praat over de draailier en muziek smaak. “Ik luistert graag maar middeleeuwse en renaissance muziek, traditionele Scandinavië folk en Balfolk. Maar ook metal. Ik heb best wel een gevarieerde muziek smaak. Op het moment luister ik ook veel tango.”
Het was ook door haar moeder dat Lies voor het eerst in aanraking kwam met een draailier. Haar moeder had een keer een draailier van iemand geleend. Het geluid van instrument, zoals vele andere instrumenten, heeft indruk gemaakt op de toen heel jonge Lies.
Toch was het zo dat toen ze als 10-jarige op muziekles mocht, ze eigenlijk graag doedelzak wilde spelen. Helaas kon ze in haar regio toen geen docent vinden en omdat ze de harp ook heel mooi vond heeft ze toen gekozen voor een klassieke harp. Een opleiding die haar zelfs naar de vooropleiding van het conservatorium heeft gebracht.
Echter was de klassieke stijl niet voor haar. Er zaten te veel strakke lijnen in en dat maakte het in Lies haar optiek te saai en niet haar smaak. Uiteindelijk is ze gestopt met een muzikale opleiding en is ze Keltische talen en culturen gaan studeren.
Deze studie bracht Lies naar Ierland waar ze extra lessen aan een folk-conservatorium heeft genomen. Tijdens die lessen ontdekte ze dat folkmuziek wel leuke muziek voor de harp had. Het was gevarieerd en heel veel improvisatie, zelfs zo veel dat ze voor een eindopdracht naar een lokale pub moest om daar deel te nemen aan de bekende muzieksessies.
Terug in Nederland wilde Lies verder in de Keltische muziek. In 2006 kwam ze terecht bij stichting Draailier en Doedelzak. Deze stichting organiseert lessen op beide instrumenten zonder ze te hoeven kopen. Daarnaast hebben ze ook muziekavonden en workshops waar men met elkaar kan spelen.
Ondanks dat ze eigenlijk beide instrumenten wel wilde spelen, ging Lies in eerste instantie voor de doedelzak. Op het moment dat ze zich aanmeldde voor lessen zat die les helaas vol waardoor ze naar de draailier lessen ging. Eigenlijk kunnen we nu schrijven: “The rest is history.”
Het is mij wel duidelijk geworden dat Lies veel instrumenten leuk vindt. Maar als ik vraag naar wat nu echt haar favoriete instrument is, vertelt ze: “De harp is eigenlijk de thuisbasis, omdat de draailier veel later gekomen is maar de draailier is, denk ik, leuker omdat het een heel erg veelzijdig instrument is en in veel verschillende genres binnen de folk heel goed te gebruiken. Zowel draailier als doedelzak zijn Bourdon instrumenten. Daardoor hebben ze een speciaal geluid. Ik ben altijd wel echt aangetrokken door dat geluid.”
Is dat wat het instrument voor jou zo speciaal maakt?
“Zeker. Maar ook omdat het al zo’n oud instrument is. De eerste afbeeldingen zijn uit de 11de eeuw, maar niemand weet zeker waar de oorsprong precies is. Het is eigenlijk een instrument dat bijna uitgestorven was maar in de jaren-70 kwam er een revival van hoe men toen een draailier maakte en tegenwoordig wordt het instrument steeds meer populair en gaat de ontwikkeling zo snel dat het nauwelijks bij te houden is. De nieuwste is de midi-gurdy die volledig electronisch is. De ontwikkeling gaat hard.”
Lies speelt met haar draailier in drie heel verschillende bands. Datura is een renaissancestijl band, Kelten zonder Grenzen een echt folkband en Ball Noir is een folkmetalband. Alle drie de acts spelen vaak op dezelfde festivals, maar op andere podia. De een klein, de ander groot, maar altijd voor veel publiek want ze zijn alle drie populair.
Als ik Lies vraag in welke setting ze met de draailier het liefst speelt, antwoordt ze: “Ik heb niet echt een voorkeur. Met Datura zijn het vaak leuke intieme optredens die onwijs leuk zijn, terwijl met Kelten of Ball Noir het juist op een groot podium staan met lichtshow en veel dansende mensen supermooi is.”
Omdat haar bands zo verschillend zijn maakt Lies ook hele verschillende mooie momenten mee. Van met Kelten zonder Grenzen in de stromende regen het publiek toch mee krijgen om de macarena te laten dansen, tot kleine bruiloften die ook weer heel speciaal zijn.
Ik ben zelf eerlijk gezegd wel fan van alle drie bands dus er ook erg nieuwsgierig naar of er nieuw werk aan zit te komen. “Jazeker!” zegt Lies lachend. “Met Datura zijn we met iets speciaals bezig. We hopen dat we dat dit jaar nog kunnen uitbrengen maar omdat het speciaal gaat zijn kan het wat langer duren. En met Ball Noir zijn we ook met iets nieuws bezig. We zijn aan het kijken of we een mooi conceptalbum kunnen creëren.”
Na een lang en gezellig gesprek is het tijd om af te sluiten en foto’s te gaan nemen.
Ik sluit het interview af met de vraag of ze nog een goeie tip heeft voor iemand die wil beginnen met het spelen van een instrument. “Zoek een leuke docent, iemand die je kan inspireren. En als je voor draailier gaat, ga dan eens kijken bij Stichting draailier en doedelzak. Daar kun je de instrumenten huren en uitproberen. Je kunt les krijgen en workshops volgen zonder dat je direct het instrument hoeft te kopen.”
Info Facebook - Ball Noir
Facebook - Datura
Facebook - Kelten zonder Grenzen
#rawreports #muzikantenintrumenten #favorieteinstrument #mariellegrootobbink #ballnoir #liessommer #daturamedievalmusic #keltenzondergrenzen #draailier #hurdygurdy