Onze derde reeks RAWreports bracht ons bij enkele Belgische en Nederlandse muzikanten.
Doel was te polsen naar hun favoriete instrument, hun verhaal te brengen gecombineerd met één of meerdere portretfoto's. Onze verslaggevers en fotografen kwamen terug met een aantal erg leuke en/of verrassende portretten.
Bij veel muziekliefhebbers staat Jan Rammeloo ongetwijfeld het meest bekend als bassist uit de (Antwerpse) metalscene die speelt of gespeeld heeft bij bands als Furia, Bliksem, Diablo Blvd, Your Highness, Bark en dan vergeten we er vast nog wel een paar. Een iets beter bewaard geheim zal zijn dat Jan ook een gerenommeerd bouwer en restaurateur is van houten instrumenten als contrabassen, gitaren, cello’s en violen. Bovendien is hij ook nog eens een echte gezinsmens die zorgvuldig tracht de drie in een aanvaardbare balans te houden.
Jan, wat is jouw favoriete instrument en waarom specifiek dàt instrument?
Ik heb gekozen voor één van mijn basgitaren. Ik heb lang getwijfeld en ik zou gerust een hele reeks van basgitaren kunnen tonen waarop ik regelmatig speel thuis of tijdens optredens maar ik heb voor dit model gekozen omdat het eigenlijk de eerste is die ik voor mezelf heb gemaakt. Dat was in oktober 2011, dezelfde maand als die waarin mijn dochter is geboren. Voorheen speelde ik heel lang op een Music Man maar die heb ondertussen ook alweer verkocht. Zoals bij de meeste (bas)gitaren is de hals van Esdoornhout en de body is van Swamp Ash gemaakt. Dat is eigenlijk de Fender combinatie van hout. De body is overigens niet gelakt, die behandel ik enkel met olie. En met beits verkrijg ik die donkere kleur. Op die manier geeft het hout een langere sustain en warmere klank. Bij veel fabrieksmodellen, die gekleurd worden met een lak, kapselt die lak het hout ook in en dat beperkt het trilvermogen. Wanneer je deze akoestisch bespeeld klinkt dat ook harder dan bij een fabrieksmodel.
Ik heb dit model gebaseerd op een standaard Precision Bass, behalve dat deze de combinatie heeft van een Jazz bass element en ook de wat smallere hals van een J-bass. Ik heb hierop gespeeld bij elke band waarin ik zit of gezeten heb. Ik heb nadien nog enkele andere bassen zelf gebouwd en wissel nu meer af maar naar deze grijp ik toch heel regelmatig terug.
Was de bas je eerste liefde? Of heb je ook nog eerst gitaar proberen te spelen?
Neen, altijd bas. Ik kan wel een beetje gitaar spelen. Ik schrijf zelf geen (volledige) nummers maar zit wel vaak met ideeën en riffs. Die inspiratie komt meestal wanneer ik beneden in het atelier bezig ben met een gitaar af te stellen. Dat geeft blijkbaar een soort van creatieve boost. Enig nadeel is dat ik op zo’n moment niet kan blijven doorgaan want het werk moet ook nog afgeraken natuurlijk. Ik neem dan af en toe wel eens iets op met mijn telefoon of zo.
Wanneer heb je de bas eigenlijk ontdekt?
Rond mijn dertiende ben ik beginnen spelen. Mijn ouders stonden er wel op dat ik dat via de muziekschool zou doen. In die tijd moest je dan eerst een jaar notenleer volgen alvorens je een instrument mocht kiezen. Maar dan je qua gitaar enkel maar voor klassieke gitaar kiezen. Na lang zagen mocht ik dan toch een tweedehands bas kopen. Ik was toen grote fan van Metallica. The Black Album was net uit en voor veel mensen van mijn generatie zal dat toch de eerste stap richting harde(re) muziek zijn geweest. En ik was als het ware verliefd op één bepaalde foto van Jason Newsted waarop hij aan het headbangen is, met zijn haar aan de zijkanten afgeschoren. Pas nadien kwam het besef dat hij eigenlijk de bassist was. Bij heavy metal is het immers moeilijk om verliefd te worden op de bas omdat die daarin niet zo prominent naar voor geschoven wordt. Nadien probeerde ik mij bij het beluisteren van muziek toch wel steeds te focussen op de bas. Na verloop van tijd geraak je daar wel getraind in.
Hoe of wanneer ben je er dan toe gekomen om muziekinstrumenten te gaan bouwen en herstellen?
Misschien een beetje cliché maar toen ik aan mijn laatste jaar middelbaar bezig was vroegen mijn ouders of ik wel al eens had nagedacht over wat ik daarna wilde doen… en ik had er begòt geen idee van. Ik was bezig met skaten, muziek luisteren, de scouts, … Wat ik wel al wist dat wanneer ik moet doen dat ik niet graag doe, ik dat niet volhoud. Via een goede kameraad ontdekte ik dan de richting instrumentenbouw. Wat wel funny was want daarvoor moest ik eigenlijk terug naar het middelbaar. Ik had mijn diploma van boekhouden-informatica, wat wel grappig is als je weet hoe goed ik ben met computers, hahaha! Maar ik moest dus terug naar het vijfde middelbaar en nadien nog zesde en een zevende jaar, in de PTS in Boom, nu het ILSA (Internationale Lutherie School Antwerpen). Dat was wel cool want daar ben je elke dag bezig met hout en instrumenten en akoestiek enzo. Dat was eigenlijk wel een hele toffe periode.
Maar het is toch niet evident om daar nadien een fulltime loopbaan mee op te bouwen?
Op dat vlak heb ik eigenlijk wel wat geluk gehad. In Antwerpen heb je ondertussen al meer dan dertig jaar de Pro Arte, die tot de wereldtop behoren op het gebied van instrumentenbouw. Die zochten iemand om hen tijdens de weekends te komen helpen in hun atelier. Ik was de enige Antwerpenaar van mijn klas dus ik kon daar als eerste naartoe gaan en kon meteen aan de slag gaan. Daar heb ik dan ook de contrabassen en violen en cello’s leren kennen, omdat hun afdeling gitaren op zich niet groot genoeg was om enkel daarmee bezig te kunnen zijn. Mijn vennoot, Freddy Gröger, heb ik trouwens daar leren kennen, die heeft mij bij de Pro Arte opgeleid. En na mijn laatste jaar kon ik gewoon voltijds bij hen beginnen werken. Maar het is inderdaad niet zo evident. Een aantal van de mensen waarmee ik afgestudeerd ben zijn nadien toch nog iets helemaal anders gaan doen van werk.
Na een jaar of zes bij Pro Arte had ik toch het gevoel het daar zo’n beetje gezien te hebben. Freddy was ondertussen ook op zichzelf begonnen als vioolbouwer, ergens in Mechelen. Hij vond het echter toch een beetje vervelend om vaak zo alleen in zijn atelier te zitten dus hij stelde voor om samen iets te beginnen. En toen hebben wij dat pand gevonden in de Korte Nieuwstraat en zijn we daar in 2008 begonnen. Ondertussen werken wij dus toch al 12 jaar samen en goed samen.
Voor mij, en veel andere muziekliefhebbers ben je vooral bekend als de bassist die in heel veel bands speelt of gespeeld heeft. In welke band(s) ben je momenteel actief?
Wel, begin dit jaar stopte Jorn (Van der Straeten), de bassist van Your Highness (en ook de bassist bij Bark en gitarist van de RATM tribute band Bulls On Parade) ermee. Ze hebben mij toen gevraagd om hem te vervangen. Ik speelde op dat moment eigenlijk alleen nog maar Furia. Met Furia treden we eigenlijk ook niet zo vaak op, dat is meer zowat een project van kameraden. We schrijven samen wel nieuw materiaal en worden regelmatig gevraagd voor optredens maar daar kunnen we vaker niet dan wel op ingaan omdat er juist iemand in het buitenland zit of zo.
Maar ik zat op dat moment dus zo’n beetje zonder actieve band en dat was een beetje een nieuw gegeven voor mij. Diablo Blvd was er ondertussen ook mee gestopt en bij Bark ben ik geen vast lid maar meer een vaste vervanging. Martin (Furia, gitarist bij Bark) zit gemiddeld een maand of acht per jaar in het buitenland en voor optredens gaat Jorn daar dan gitaar spelen en vervang ik hem op bas. Nadat Bliksem was gestopt ben ik onmiddellijk bij Diablo Blvd gaan spelen en had ik dat fameuze ‘zwarte gat’ niet. Nu dus wel en dat knaagde toch een beetje.
Your Highness is eigenlijk wel een hele leuke band om bij te spelen. Toffe gasten, leuke baslijnen, die de Jorn dus al had geschreven (lacht). Na een viertal shows lagen we echter alweer stil door de hele Coronatoestand.
Ondertussen ben ik ook nog betrokken geraakt bij een derde band: Mordkaul. Dat is het Death Metalproject van ex-Diablo Blvd gitarist Tim Bekaert waar hij al zo’n vijftien jaar aan het schrijven was maar na einde van DB plots tijd voor had. De plaat is opgenomen en zal begin volgend jaar verschijnen. Er werden wel al een clip opgenomen en foto’s gemaakt enzo. De promo begint volop te lopen.
Wat is je favoriete instrument om naar te luisteren?
De bas is op deze vraag waarschijnlijk niet het juiste antwoord. Een bas is vaak gewoon begeleidend. Behalve bij een weirde rockband à la Primus (van de wereldbefaamde bassist Les Claypool) misschien. Ik geniet zelf toch het meeste van coole gitaarstuff. Een goed gespeelde solo, zeker live, waarbij je de gitarist met schwung ziet spelen terwijl die toch doet alsof hij nog overschot heeft. Om één naam te noemen, Dimebag Darell had dat bijvoorbeeld. We wisten allemaal dat die mens altijd straalbezopen stond te spelen en toch speelde die amper fouten. Maar eigenlijk is het moeilijk om een instrument apart te nemen want in een band of orkest speelt ieder instrument zijn rol maar klinkt het minder cool wanneer je het er apart uitneemt. Behalve dan bij de instrumenten die vaak ook een solo spelen zoals een gitaar, viool of piano. Maar je zal bv zelden een singer/songwriter met een bas of een triangel zien, dat zijn steeds mensen met een gitaar of een piano of zo.
Er zijn weinig instrumenten die de muziek puur op zichzelf kunnen trekken maar de combinatie in een band of orkest met de juiste mensen achter het instrument kan pure magie opleveren.
Is er ook een instrument dat je nog zou willen kunnen bespelen of dat misschien al eens geprobeerd hebt maar niet volgehouden?
(nog voor de vraag volledige gesteld was) … Ik wil wel drummen! Drums vind ik ook zo cool! Vroeger, tijdens onze schooltijd, toen repeteren nog meer betekende om heel de woensdagnamiddag in een repetitiekot rond te hangen werd er al wel eens van instrument gewisseld en heb ik af en toe wel al eens gedrumd. Drummen spreekt bij velen tot de verbeelding maar is pokkemoeilijk gewoon. De hand-oog coördinatie … drummers doen met alle ledematen iets anders gewoon.
Maar ik heb ook te weinig tijd gewoonweg om mij volledig aan drums of een ander nog ongekend instrument te wagen. Ik heb de shop, mijn gezin, mijn bands. Want iets half zijn gat doen, dat is niet aan mij besteed.
Info
#rawreports #muzikanteninstrumenten #favorieteinstrument #janguisset #janrammeloo #basgitaar #instrumentenbouwer