Waarom zou je op vandaag nog albumrecensies schrijven, laat staan lezen, wanneer je met één klik alles zelf kan beluisteren én oordelen of het iets voor jou is? Via streamingdiensten en sociale media word je overladen met nieuwe releases, perfect op maat gesneden want op basis van je eerder luister- en zoekgedrag. Laat ons eerlijk zijn, de klassieke albumrecensie heeft afgedaan, beste collega's. Misschien niet voor je vrienden, familie en collega's die alles van je eerste tot laatste letter lezen, al weet iedereen dat dit de grootste leugenaars zijn.
Sinds ik in 2018 begon met schrijven - nu ja, eerder typen gezien ik dit enkel voor online media doe - stelde ik me al die vraag: heeft wat ik hier verkondig ook maar enige zin? Het antwoord hierop was een korte en duidelijke 'jawel!', gezien ik dit vooral voor mezelf doe én als promotie van die artiesten die me weten te raken. Ik stond er dan ook meteen op alles in de 'ik-vorm' te schrijven omwille van het uiterst persoonlijke aspect en iets later weigerede ik nog punten te geven: muziek is immers subjectief, wat een 10 voor mezelf is, kan een dikke vette 0 voor iemand anders zijn en vice versa. Waarom ik het dan blijf doen, zij het anders? Ik probeer hieronder even mijn beweegredenen te verduidelijken.
In den goeien ouden tijd
Iets meer dan 100 jaar nadat Thomas Edison de 'tinfoil phonograph', de eerste recorder die ook kon afspelen, had uitgevonden en een kleine 80 jaar nadat de eerste 78rpm plaat op de markt kwam, kocht ik mijn eerste album. Of het nu Double Platinum van Kiss was of het debuut van Iron Maiden, laat ik even in het midden, mijn geheugen is nooit echt scherp geweest. Muziek was mijn passie en mijn zakcentjes gingen dan ook integraal naar het kopen van 33rpm schijven, die toen tegen de 200 Belgische Franken kosten.
Radio en TV konden me in mijn zoektocht naar nieuw luisterplezier niet helpen, dus was ik aangewezen op boekskes zoals Aardschok en Metal Hammer. Ik was afhankelijk van wat recensenten als Michel van de Moosdijk, 'Metal Mike' van Rijswijk, Onno Cro-Mag en hun Duitse tegenhangers (ik woonde tot mijn negentiende in Duitsland).
... je moest er héél wat voor doen om dat éne album per maand te kunnen aanschaffen.
Kopen deden mijn vrienden en ikzelf in de CMC/MHK en de shop in de kazerne, waar luisteren niet mogelijk was. Maximaal één keer in de maand maakten we een tripje van een dik uur (enkele trip) om een winkel te vinden waar we wel konden luisteren. Elk 5 à10 albums onder de arm, in de rij gaan staan voor één van de twee beschikbare platenspelers en dan hopen dat de winkelbediende tijd en zin had om af en toe de naald eens te verplaatsen. Met elk één gekocht album onder de arm trokken we dan - een beetje schaamrood op de kaken en de kwade blik van de man aan de kassa nog in gedachte - vol enthousiasme naar huis om apart of samen dat schijfje grijs te draaien. De rest namen we voor elkaar op, op cassettes.
Om maar te zeggen dat je er héél wat voor moest doen om dat éne album per maand te kunnen aanschaffen. Daar waren recensies een grote hulp bij. Enerzijds om de nieuwe releases te ontdekken, anderzijds om een oordeel te vormen of iets misschien wel voor jou kon zijn, of niet. Voorafgaand luisteren was zelden mogelijk.
Het www tijdperk
Muziek ontdekken en beluisteren werd een makkie én helemaal gratis!
MTV kwam, de walkman/discman en iPod (véél later) maakten het makkelijker om je vondsten te delen. Maar pas Napster (1999), streamingdiensten als Spotify, AppleMusic, Soundcloud en Bandcamp én natuurlijk ook YouTube (2005) veroorzaakten post-2000 een aardverschuiving. Het www-tijdperk was aangebroken en de boekskes kregen het verschrikkelijk moeilijk. Ik moet toegeven, op een sporadische aankoop na, liet ik ze ook links liggen. Even schakelde ik over op online abonnementen, maar na een tijdje bleken ook die wat mij betreft overbodig. Ik zou het wel zelf uitvissen en zelf oordelen.
Dat er online muziekblogs bestonden hoorde ik pas in 2018 toen ik er zelf aan begon. Ook in de brede vrienden-/kennissenkring kon men geen namen ervan opnoemen, met uitzondering van de online varianten van de klassieke muziekmedia. Ondertussen heb ik natuurlijk een vrij goed beeld van wat er allemaal bestaat en wat daar zoal wordt aangeboden.
Muziek ontdekken en beluisteren werd een makkie, zelfs helemaal gratis!
Online en lezen = een contradictie
Even geen persoonlijke insteek: deze feiten zijn op erkende studies gebaseerd!
"Een tekst wordt niet gelezen maar gescand, in F-vorm."
"Mensen lezen online vluchtiger en oppervlakkiger. Ze lezen niet de hele tekst, maar hoppen er van ankerpunt naar ankerpunt doorheen de tekst. Ze lezen globaal, proberen via trefwoorden zo snel mogelijk te bepalen of de tekst relevant voor hen is. (...)
Vereenvoudigde tekst is beter, zowel voor laaggeletterden én hooggeletterden."
Waarom dan nog ellenlange stukken proza pennen terwijl je weet dat je tekst niet 'gelezen' wordt?
"Recensies hebben altijd de functie gehad om te beoordelen of een album de moeite waard was om te kopen. Maar als je niets meer hoeft te kopen – alles is immers te streamen – wat is dan nog de waarde van een bespreking? "
Dat allemaal in combinatie met het feit dat je (zonder abo) lang voor verschijnen van een album al fragmenten kan beluisteren via o.a. streamingdiensten, dat er singles vooraf uitgebracht worden die je integraal kan beluisteren én dat je bij de release ook alles volledig beschikbaar (mits abo) krijgt. Waarom zou je dan begot nog tijd steken in het opsnorren en lezen van albumrecensies? Als volwassen persoon oordeel ik toch gewoon zelf of iets voor mij is? Daar heb ik écht de hedendaagse 'Metal Mike', Michel en Onno (R.I.P.) niet voor nodige hoor.
Ik bleef er even mee worstelen tot tijdgebrek me ertoe noopte een beslissing te nemen: ofwel focus ik me enkel nog op nieuwe singles en drop albumrecensies compleet, of ik pak het anders aan. Hence, de nieuwe aanpak
Ik hou het vanaf nu, net zoals bij singles, kort en gebald:
een video als eerste kennismaking/indruk
een beknopte weergave van mijn gevoel, de reden waarom net deze release mij iets doet
een link naar de pagina van de artiest
de audiobestanden voor het album ingesloten
afsluitend de pr-tekst (al dan niet volledig) toegevoegd voor wie écht wil lezen
Op die manier kan ik de draad terug oppikken en bovendien een pak meer albums aan bod laten komen dan voordien. Ik wil hiermee wat helpen door het bos de bomen te zien. Een selectie aanbieden kan namelijk helpen zolang je volgers min of meer op eenzelfde lijn zitten. Daarbij hoeft zeker geen oneindig stuk proza.
Ik hoop zo ook een selectie artiesten te blijven steunen door hun muziek aan bod te laten komen. Noem het gerust promo, mij om het even. Ik ga echt geen tijd steken in muziek die mij niet raakt.
"Richting geven in het overstelpende aanbod? Dat moet het dan maar zijn. Dus gaan we gewoon door. Ontdekkingen delen. Enthousiasmeren. Wellicht zullen er minder vaak recensies verschijnen van waardeloze albums. Dat is toch niet echt een achteruitgang."
Mijn boodschap: luister en oordeel gewoon zelf!
