Jaarlijstjes. Was het ooit een favoriete bezigheid om al dat auditieve lekkers eens te rangschikken, dan houd ik me nu ver weg van het in een klassement gieten van honderden releases die elk jaar passeren. Er zijn twee oorzaken: hoe uitgebreid je dat lijstje ook maakt, er zijn altijd releases die je leute hebben bezorgd die er niet meer bij kunnen. Anderzijds heeft niemand alles gehoord. Wie stellig beweert dat dit wel het geval is, mag ondergedompeld worden in pek en veren. Zo herinner ik me dat ik in 2020 een release ontdekte uit 2018. Dat is intussen mijn meest gedraaide album sinds die ontdekking. Wie en wat dan wel? Wel, Where Compassion Comes to Die van het uit Nothingham afkomstige Pemphigoid. Hun old school death metal mag dan eerder eenvoudig zijn en terugvallen op bands als Impetigo en Autopsy, de grooves die de band op tafel gooit zijn zo verslavend dat elke rechtgeaarde fan van het genre wel moet overstag gaan. The stuff Six Feet Under can only dream of! Het duurde niet lang voor ik het plaatje categoriseerde als legendarisch, en daarmee de zin van jaarlijstjes voor eeuwig ten grave droeg.
Nog een reden waarom hieronder geen echte lijst te vinden is: je hebt je denkwerk achter de rug en er duikt ergens een top tien op van één of andere muzikant waar je respect voor hebt, en wat blijkt? Je kent er één release van. En die release heb je zelf ook omarmd gedurende het voorbije jaar. Dus misschien zit er bij die andere negen ook wel iets dat de moeite is. Uiteraard is dat geval en dus ben je weer vertrokken met beluisteren van allerhande albums. En zo gaat dat vermoedelijk nog enkele maanden door, want er is een enorme shitload aan goede extreme metal. Die bereikt de bekendere media misschien niet, maar wel het underground minnend volkje. Zelf luister ik elke week wel zo'n zes of zeven nieuwe releases. Dat betekent samen meer dan 300 albums per jaar en ik heb het gevoel dat ik daarmee slechts het topje van die ijsberg aanraak.
Hebben jaarlijstjes dan helemaal geen nut? Als ze verder gaan dan een samenraapsel van wat de grote namen zoal presteerden uiteraard wel. Want laat ik eerlijk zijn: onvoorwaardelijk fan als ik ben van de Zweden rond Peter Tägtgren, de nieuwste van Hypocrisy bevat drie, hoogstens vier knallers die het live heel goed zullen doen, terwijl de rest bij mij als koude vulling binnenkomt. Teleurstelling? Jazeker. Idem voor de nieuwe Exodus die mij een derde te lang duurt. Swallow The Sun slaagde er voor het eerst in hun rijke geschiedenis in om een plaat uit te brengen waar niet één nummer mijn keel dichtkneep bij de eerste luisterbeurt. Het kan aan het moment gelegen hebben waarop ik de plaat voor het eerst beluisterde, of aan het feit dat het een groeier is. Jaarlijstjes hebben wel degelijk nut als het aankomt om releases op te pikken die onder je radar bleven. Een goeie plaat missen is als een dag niet gelachen hebben. Ik vind 2021 allesbehalve een slecht jaar geweest voor extreme metal. Toch schiet er voor mij één act dit jaar echt bovenuit en die is niet zo strikt te plaatsen in het extreme hoekje. Die act krijgt u op het einde. Ik sta eerst even stil bij enkele ontdekkingen en bevestigingen uit de BeNe-regio, met daarbij uiteraard de nadruk op het BE-gedeelte.
Favoriete release uit Belgenland in 2021? Niet dat ik er echt veel over nagedacht heb, maar Temple van Wolvennest resoneert wel enorm hard, van bij de eerste luistersessie op de trein richting mijn heimat tot de laatste deze week toen ik met boosterprikkoorts lamlendig op de zetel lag te dehydrateren. Samen met Slonk van Alkerdeel is het mijn meest gedraaide album van eigen bodem. Amenra bevestigde op De Doorn met … ahum … swingend gemak zijn status. Bands die mij het meest in het oog sprongen waren echter nieuw voor me. Ik herinner me die rain soaked night in Den Drummer te Gent waar Verwilderd zonder echte PA een geluidsmuur optrok om u tegen te zeggen. Hun op Belphegor leunende blackened death toverde van bij het eerste nummer een glimlach op mijn gezicht en die zou niet verdwijnen. Ik schafte hun EP Homo Humini Lupus Est dan ook meteen aan en heeft dat dingetje al zwartgeblakerde toertjes gedraaid zeg! Blij dat ik die jongens nog aan het werk heb mogen zien in een kroeg als Den Drummer. Als er enige rechtvaardigheid is, trekken ze in een niet zo verre toekomst gewoon internationaal de hort op. Nog zo'n band die ik live mocht ontdekken draagt een naam die zich leent voor terechte woordspelingen allerlei: Modder. Sludge-doom with an attitude, yo. Beresterk live eind augustus in de catacomben van het Gentse Duivelssteen en tijdens Desertfest een paar maand later. Het beste nieuws is echter dat ze het ook bevestigen op hun via Consouling Sounds op 3 december verschenen self-titled debuut. Riffs voor maanden miljaarde! Ook Splendidula toonde met Somnus dat ze de ambitie die ze van bij de start van de band hebben, stilaan beginnen waar te maken. Zonder twijfel hun sterkste album tot heden. Een band die volgens mij ook een grote stap vooruit zette in 2021 gaat als A Thousand Sufferings door het leven. Met Stilte laten ze echt van zich horen. Ook Lost van Black Sigma bleek alles behalve verloren tijd.
Wellicht minder geschikt voor een breed publiek is wat ik beschouw als de Belgische black metal ontdekkingen van het jaar, te beginnen met Apovrasma (Babylon Doom Cult Records). Naargeestig en zwartgallig, enerzijds purend uit ijzige noordelijke invloeden en mediterraanse warmte eigen aan de Griekse scene. Kruid dat wat op met elementen uit new wave en elektronische muziekvormen en je hebt Apovrasma. Dat ik de demo in 2020 onder de radar door liet gaan, is jammer maar Gaeas Revenge trof jandorie het stierenoog! Ten tweede, en meteen een reden om niet te vroeg aan de jaarlijstjes te beginnen, is er de labelgenoot Lhaäd. De multi-instrumentalist Lykormas dropte op 15 december Below, een verslavende plaat die (zéér kort door de bocht) zowat het midden houdt tussen Darkspace en Mare Cognitum. Zeer aanbevolenswaardig want het is werkelijk een uitermate sterk album dat rijk is aan memorabele momenten en bovendien door de lichte industrial-toets behoorlijk wat eigenheid in zich draagt. Het rijtje Belgen sluit ik graag (bijna) af met een half Belgisch / half Duits project dat de naam Lichfield draagt. De EP Dead Trees is voer voor elke fan van Amorphis en Paradise Lost. Niets nieuws, maar wel steengoed en heerlijk luisterend, terwijl een vleugje nostalgie naar voorgoed vervlogen tijden zich meester maakt. Het is niet zelden een go-to gebleken wanneer ik even niet wist wat opgooien. Het was telkens time well spent. Yours truly mocht al een nieuw nummer in demo-versie horen en Lichfield trekt de lijn gewoon door. Hopelijk levert het een volwaardig album op in 2022. Van één van de leden van Lichfield mocht ik reeds een ander project horen: Nyrak. Brace yourselves, het is een bijzonder album en betreft een samenwerking met Graaf Nevel van Gotmoor, dat met Zonderlingen overigens ook een teken van leven gaf en wist te overtuigen.
Nederland dan. Asphyx trapte begin 2021 de zekerheden af. Necroceros staat als een huis zoals we van de band gewoon zijn. Live is het nog steeds een uitstekende band. Blij dat ik er dit jaar een paar keer mocht bijzijn. Ook Fluisteraars bevestigde op Gegrepen Door de Geest der Zielsontluiking met gemak zijn status als één van de beste black metal bands van het land. Ook het Friese Kjeld en Ossaert dropten met respectievelijk Ôfstân en Pelgrimsoord enorm genietbare platen. Geheel nieuw voor me was debutant Extreme Cold Winter. Met (ex-)leden van Officium Triste, Beyond Belief en Severe Torture heeft de band op zijn minst gezegd al een interessante line-up. En die levert met World Exit een wel zeer kwaliteitsvol death doom album af via het al even Nederlandse Hammerheart Records. Nieuwe paden bewandelt het trio geenszins, maar wat hakken die riffs en songs erin zeg! Geweldige binnenkomer van deze ervaren veteranen.
Dat ene album. Alle verwachtingen overtrof Dissolution to Salt and Bone van het Amerikaanse The Sun and The Mirror. We zijn intussen dik 8 maanden na release en het album laat zich nog steeds niet in toereikende woorden gieten. The Sun and the Mirror beweegt tussen genres heen en creëert een geheel eigen entiteit. Een opsomming van de genres die van invloed zijn is het duo eenvoudigweg tekort doen. De unieke luisterervaring is uitermate bespiegelend en haast meditatief van aard. Het is een plaatje dat zowel aandacht als bereidwillig meegaan vereist, maar de beloning is overdonderend rijk. Geen plaat die dit jaar zo moeilijk te vatten was en me tegelijkertijd zo wist in te palmen. Transcendente stuff gewoon. Was Dissolution to Salt and Bone niet al straf genoeg voor The Sun and the Mirror, in het najaar gooide Brucia Records er ook nog de split met het Italiaanse Pseudodoxia tegenaan. The Sun and the Mirror tekent op deze split voor een nummer van 23 minuten, The Relinquishment of Hope. Zelfde ingrediënten en zelfde identiteit, maar zowaar nog adembenemender. Het is weinig bands gegund om in heel hun carrière een plaat te maken die dermate veel opzien baart dat ze het jaar kleurt. The Sun and the Mirror deed het tweemaal in één jaar. Mijn (nieuwe) artiest van het jaar? You bet! Dikke merci voor de uitmuntende klanken, beste dame en heer!
Op naar nog onontgonnen parels uit 2021 nu. Voor jullie allen: wees vriendelijk voor elkaar en hou die horens hoog in 2022!